فرهنگ واژگان طبری: تیر!
تیر چیست؟ بله چیزی که از کمان شلیک می‌شود تیر است؛ ولی این تیر، اون تیر نیست. تیر تفنگ؟ خیر این هم که شبیه همان تیر کمان است. گفتیم که منظورمان آن نیست. تیرماه؟ ماه اول تابستان؟ بله؛ تیرماهش درست است؛ ولی ماه اول تابستانش، خیر! یعنی چی؟ آیا تیرماه دیگری داریم؟ بله خب معلوم است که داریم! اگر به جای خارجکی‌تر شدن مازندرانی‌تر شده بودید، می‌دانستید در مازندران تیرماهی داریم که با تیرماه تابستان فرق دارد.
همان‌طور که می‌دانید – و شاید هم نمی‌دانید – تقویمی هست به نام تقویم تبری که در آن، اواخر مهر ماه شمسی و تقریباً همزمان با آبان، تیرماه تبری از راه می‌رسد.
حال باید ببینیم چرا تیرماه تبری، تیرماه تبری نام گرفته! باز هم اجازه می‌دهم شما پاسخ بدهید. هرچه باشد مردم‌سالاری در خون شلمونیان است. چون تیرانداز بوده‌اند؟ بله؛ در مازندران تیراندازهای خوبی داریم. نشانه‌اش هم کله‌های گوزن‌ها و قوچ‌های بیچاره‌ایست که در اتاق‌های نشیمن مازنی‌ها آویزان است. ولی خب دلیلش این نیست.
چون تبر داشته‌اند؟ چه ربطی داشت الآن؟! فکر نمی‌کنید «تبر» یک نقطه کمتر از «تیر» دارد؟ حتماً سواد هم دارید! حتماً دانشجو، دانش‌آموز، دانش‌آموخته یا لااقل دانش‌دوست هم هستید!! درست است که اینجا تبرستان است و ما برای خودمان تبردار هستیم و ادعاهایی هم داریم که کاملاً به‌جاست؛ ولی خب عقل می‌گوید دلیل نام‌گذاری تیرماه نمی‌شود تبر باشد استاد!
اصلاً بگذارید خودم بگویم. می‌ترسم به مغزتان زیاد فشار آورده و اذیت شوید. آرش را که می‌شناسید؟ کدام آرش؟! مگر چندتا آرش داریم که از مازندران تیری را از کمانش پرتاب کرد تا مرز ایران و توران را مشخص کند و جانش را در این راه گذاشت؟ آفرین؛ فقط یکی! چه ربطی داشت؟ خب ربطش اینجا بود که آرش در همین ماه، تیر را از کمانش به سمت مرز توران پرتاب کرد دیگر!
راستی؛ در شب سیزدهم تیرماه – که به «تیرماه سیزده‌شو» معروف است – جشن‌های خاصی گرفته می‌شود که در این مقال نمی‌گنجد. خودتان بروید تحقیق کنید. پایان.
+ مطالب دیگر شماره سی و یکم نشریه طنز و کاریکاتور شلمون را اینجا بخوانید!
